Een 4 Ploegenrooster - Wat het is en hoe het werkt in de praktijk.
Ontdek wat het 4 ploegenrooster is en of het geschikt is voor uw bedrijf en team.
23 februari 2023 • 3 minuten leestijd
Werken in ploegendienst is geen nieuw concept, het bestaat al honderden jaren. Als gevolg van zijn er in de loop der jaren aardig wat verschillende methoden ontstaan. Naast het 5 ploegenrooster, het 3 ploegenrooster, en het 2 ploegenrooster - is het 4 ploegenrooster een andere veel gebruikte manier om ploegendiensten te plannen.
In dit geval bespreken we de 4 ploegendienst. We zullen uitleggen hoe het werkt, hoe een 4 ploegenrooster eruit ziet, en hoe u kunt bepalen of het past bij uw bedrijf.
Wat is een 4 ploegendienst?
Een 4-ploegendienst is een werkrooster waarin werknemers in 4 verschillende ploegen werken. Elke ploeg werkt in een specifieke tijdsperiode gedurende een 24-uurscyclus, inclusief dag-, avond- en nachtploegen.
Er zijn verschillende manieren om het 4 ploegenrooster te organiseren, daarom hebben we de meest voorkomende voor je op een rijtje gezet (uitgewerkte voorbeelden vindt u hieronder):
Het '2-2-2' 4-ploegenrooster
Het '3-4' 4-ploegenrooster
4-ploegenrooster kort-cyclisch
4-ploegenrooster 2-2-2
Het '2-2-2' 4-ploegendienst rooster is een snel roterend rooster waarin werknemers achtereenvolgend 2 ochtend, 2 anders dan en 2 nachtdiensten werkt met hier en daar een vrije dag tussendoor. Op zondag is iedereen standaard vrij, wat dit rooster uitermate geschikt maakt voor bedrijven die op alle dagen, behalve op zondag, continue dekking vereisen. Deze cyclus herhaalt zich elke 4 weken.
O = Ochtenddienst M = Middagdienst N = Nachtdienst V = Vrije dag
1. Ploeg: OOMMNNV-VVOOMMV-NNVVOOV-MMNNVVV
2. Ploeg: VVOOMMV-NNVVOOV-MMNNVVV-OOMMNNV
3. Ploeg: NNVVOOV-MMNNVVV-OOMMNNV-VVOOMMV
4. Ploeg: MMNNVVV-OOMMNNV-VVOOMMV-NNVVOOV
4-ploegenrooster 3-4
Een ander voorbeeld van een 4 ploegendienst is het 3-4 rooster. Het '3-4' 4 ploegenrooster kenmerkt zich aan de afwisselende reeks van 3 of 4 achtereenvolgende diensten die vaak hetzelfde zijn (lees ochtend, middag, of nachtdiensten). Anders dan het '2-2-2' 4 ploegendienst rooster kent het 3-4 rooster slechts 3 vrije zondagen over de 4 weken durende cyclus.
O = Ochtenddienst M = Middagdienst N = Nachtdienst V = Vrije dag
1. Ploeg: OOOVMMN-NVVOOOV-VNNNNVV-MMMMVVV
2. Ploeg: NVVOOOV-VNNNNVV-MMMMVVV-OOOVMMN
3. Ploeg: VNNNNVV-MMMMVVV-OOOVMMN-NVVOOOV
4. Ploeg: MMMMVVV-OOOVMMN-NVVOOOV-VNNNNVV
4-ploegenrooster kort-cyclisch
Net als de 2 bovenstaande roosters rouleert het 'kort-cyclisch' 4 ploegendienst rooster om de 4 weken. Echter anders in dit 4 ploegenrooster is dat er weinig diensten van hetzelfde type achter elkaar worden gewerkt.
O = Ochtenddienst M = Middagdienst N = Nachtdienst V = Vrije dag
1. Ploeg: OOOMMVV-MNNVVMN-NVVOOOV-VMMNNVV
2. Ploeg: MNNVVMN-NVVOOOV-VMMNNVV-OOOMMVV
3. Ploeg: NVVOOOV-VMMNNVV-OOOMMVV-MNNVVMN
4. Ploeg: VMMNNVV-OOOMMVV-MNNVVMN-NVVOOOV
Er zijn verschillende manieren om met een 5 ploegenrooster te werken. Maar voordat je een keuze maakt, is het belangrijk de verschillende mogelijkheden te overwegen. Wij raden je aan je werknemers hierin te betrekken door te vragen naar hun voorkeuren.
Ook raden we aan een goed systeem te vinden om roosters mee te maken en beheren. Bij het werken met ploegendiensten kan het moeilijk zijn om overzicht te houden over het rooster, vooral wanneer wijzigingen optreden. Goede rooster software kan je veel tijd en onnodige stress besparen.
Er zijn een aantal zaken waar je rekening mee moet houden wanneer je een 4 ploegenrooster gaat implementeren. De voorkeur van je werknemers, zoals hierboven aangegeven, is er hier bijvoorbeeld één van.
Hieronder vind je enkele tips om je te helpen bij het implementeren en managen van een 4 ploegenrooster:
Stel een starttijd in die past bij de voorkeuren van je team
Begeleid nieuwe medewerkers
Wees voorbereid op mogelijke problemen
Communiceer en evalueer met je werknemers
1. Stel een starttijd in die past bij de voorkeuren van je team
Het is belangrijk dat je werknemers zich prettig voelen bij de begin en eindtijd van hun diensten. Er is geen juist advies voor wat de starttijd moet zijn, aangezien elk team andere voorkeuren heeft. We raden dan ook aan dit te bespreken met je team.
2. Begeleid nieuwe medewerkers
Nieuwe werknemers hebben vaak tijd nodig om te wennen aan een nieuw werkschema zoals de 4 ploegendienst, zowel mentaal als fysiek. Hun lichaam is gewoon (nog) niet gewend aan het werkschema. Een nieuwe werknemer die de vorige nachtdienst heeft gewerkt, zal de volgende dag bijvoorbeeld eerder een vermijdbare fout maken dan een ervaren werknemer. Het is te verwachten dat nieuwe werknemers last hebben van vermoeidheid, slapeloosheid en andere problemen als gevolg van de onregelmatige diensten. Als manager is het belangrijk hier rekening mee te houden en regelmatig te controleren hoe het met hen gaat.
3. Wees voorbereid op mogelijke problemen
Zoals op elke werkplek moet er regelmatig vervanging worden geregeld wanneer iemand met verlof is. Dat kan zijn wegens ziekte, vakantie, enzovoort. Je wilt ervoor zorgen dat het past in het schema van de persoon die de dienst op zich neemt wanneer een vervanging moet worden geregeld.
4. Communiceer en evalueer met je werknemers
Door regelmatig met je werknemers te praten krijg je inzicht in hun favoriete werkrooster. Bovendien kun je ook rekening houden met je team door hen toe te staan onderling diensten te ruilen, zolang dit goed wordt gecommuniceerd onderling.
Welk 4 ploegenrooster past het best bij jouw bedrijf?
Welk 4 ploegenrooster een goede match is voor je bedrijf hangt af van verschillende factoren. Het is cruciaal om met je team te bespreken welk patroon het beste bij hen past. Zaken als de lengte van hun diensten, het aantal vrije dagen dat zij verkiezen en de gewenste begintijden van de diensten spelen allemaal mee in het nemen van een beslissing. Daarnaast moet je ook controleren of je voldoende personeel hebt om in een 4 ploegendienst te werken. En niet alleen om in vulling te geven aan het standaard rooster, maar ook om vervanging te bieden wanneer werknemers afwezig zijn i.v.m. ziekte of ander verlof.
