Klokkenluidersregeling 2023 - Wet bescherming klokkenluiders

Berry van Waarden •  23 januari 2024 • 6 minuten leestijd
Inhoud
Met de Wet bescherming klokkenluiders (Wbk) zijn er in Nederland nieuwe maatregelen getroffen om klokkenluiders te beschermen. Waar bedrijven met minstens 250 werknemers sinds 17 december 2021 al een interne meldprocedure moesten hebben, is het sinds 17 december 2023 ook de beurt aan bedrijven met een personeelsbestand van minstens 50 werknemers om aan de zogenoemde klokkenluidersregeling te voldoen. 

In dit artikel lichten we toe wat de klokkenluidersregeling precies inhoud, wat dit betekent voor zowel klokkenluiders als bedrijven. Bovendien kun je ook een handige checklist vinden die beschrijft wat je als bedrijf precies moet doen om aan de nieuwe regelgeving te voldoen.

Wat is de klokkenluidersregeling?

In de Europese Unie zijn overeenkomsten bereikt over nieuwe voorschriften voor de bescherming van klokkenluiders. Deze regels dienen door elke lidstaat in hun nationale wetgeving geïmplementeerd te worden. In Nederland heeft dit geleid tot de invoering van de nieuwe Wet bescherming klokkenluiders. Deze wet is van toepassing op bijna alle werkgevers in het land, zowel overheidsinstanties als privéondernemingen.

 

In het kort zorgt de klokkenluidersregeling ervoor dat klokkenluiders op een veilige en vertrouwelijke manier melding kunnen maken van misstanden binnen hun organisatie. Deze meldingen kunnen bijdragen aan het blootleggen van corruptie, fraude, onrechtmatige handelingen en andere illegale activiteiten.

Waarom is de Wet bescherming klokkenluiders herzien?

Met de nieuwe regeling worden er verschillende wijzigingen doorgevoerd ten opzichte van de voorgaande versie. Zo worden de beschermingsmogelijkheden voor klokkenluiders uitgebreid, worden er specifieke verplichtingen voor organisaties ingesteld en krijgen klokkenluiders meer rechten onder de wet.

De klokkenluidersregeling van 2023 is tot stand gekomen na uitgebreid onderzoek en consultatie met verschillende belanghebbenden. Het doel van de regeling is om een effectief en transparant kader te bieden voor het melden van misstanden binnen organisaties. Hierdoor kunnen klokkenluiders met vertrouwen hun melding doen, wetende dat ze beschermd worden tegen eventuele negatieve gevolgen.

Meer bescherming voor klokkenluiders.

Een van de belangrijkste wijzigingen in de regeling is de uitbreiding van de beschermingsmogelijkheden voor klokkenluiders. Organisaties zijn nu verplicht om adequate maatregelen te treffen om klokkenluiders te beschermen tegen represailles, zoals ontslag, intimidatie of andere vormen van negatieve behandeling. Daarnaast worden er specifieke verplichtingen opgelegd aan organisaties om ervoor te zorgen dat meldingen van klokkenluiders serieus worden genomen en grondig worden onderzocht.

Meer rechten voor klokkenluiders.

Onder de nieuwe regeling hebben klokkenluiders ook meer rechten. Ze hebben recht op vertrouwelijkheid en anonimiteit, tenzij ze uitdrukkelijk toestemming geven om hun identiteit bekend te maken. Daarnaast hebben klokkenluiders recht op juridische bijstand en bescherming tegen eventuele juridische stappen die tegen hen worden ondernomen als gevolg van hun melding.

Wie valt er onder de wet?

De Wet bescherming klokkenluiders is van toepassing op zowel de publieke sector als de private sector. Dit betekent dat zowel ambtenaren als werknemers in de private sector onder de wet vallen. Het maakt hierbij niet uit of de klokkenluider in dienst is bij de organisatie waar de misstanden plaatsvinden of dat hij of zij extern is.

 

Dit brede toepassingsgebied van de wet zorgt ervoor dat klokkenluiders in verschillende sectoren en functies beschermd worden. Of het nu gaat om een ambtenaar die misstanden binnen de overheid aan de kaak wil stellen, of een werknemer in de private sector die te maken heeft met onethisch gedrag binnen zijn of haar bedrijf, de Wet bescherming klokkenluiders biedt een juridisch kader om deze klokkenluiders te beschermen.

 

Daarnaast geldt de wet ook voor externe partijen die misstanden binnen een organisatie willen melden. Dit betekent dat bijvoorbeeld leveranciers, klanten of andere betrokkenen ook gebruik kunnen maken van de bescherming die de Wet bescherming klokkenluiders biedt.

Voor wie geldt de wet bescherming klokkenluiders?

Ieder bedrijf met meer dan 50 werknemers moet een meldregeling hebben. De deadline waarop de meldregeling geïmplementeerd moet zijn, hangt echter af van de grootte van het bedrijf:
250+ werknemers:  Sinds 17 december 2021

50 - 249 werknemers:
Sinds 17 december 2023

Impact van de nieuwe klokkenluiders-regeling op organisaties.

Om te voldoen aan de nieuwe regeling, moeten organisaties interne meldprocedures opstellen. Deze procedures moeten ervoor zorgen dat klokkenluiders op een veilige en vertrouwelijke manier misstanden kunnen melden. Daarnaast moeten organisaties er onder andere voor zorgen dat er een meldkanaal wordt opgezet waar meldingen op een vertrouwelijke manier kunnen worden ontvangen en behandeld.

Waar moet de interne meldprocedure aan voldoen?

Sinds 17 december 2023 is het voor bedrijven met meer dan 50 werknemers verplicht een interne meldprocedure te hebben. De volgende informatie moet hierin worden vastgelegd:

  • De manier waarop de interne melding wordt behandeld.
  • Wanneer er sprake is van een vermoeden van een misstand (rekening houdend met de definities in de Wet bescherming klokkenluiders).
  • Hoe een werknemer een incident kan melden (schriftelijk, telefonisch, digitaal, etc.).
  • Bij welke aangewezen onafhankelijke persoon of personen de melding kan worden gemaakt.
  • Welke personen je melding behandelen en opvolging geven.
  • Welke vertrouwensadviseur om advies kan worden gevraagd.
  • Dat een melder binnen zeven dagen na ontvangst van een melding een ontvangstbevestiging krijgt. 
  • Dat er binnen een redelijke termijn van maximaal 3 maanden na dit bericht informatie over de beoordeling en verdere stappen van de melding worden gecommuniceerd.

Aan welke andere vereisten moet worden voldaan?

Naast het vastleggen van de interne meldprocedure zijn er een aantal andere zaken waaraan moet worden voldaan om te voldoen aan de klokkenluidersregeling:

  • De werkgever moet een kanaal opzetten waarin meldingen binnen kunnen komen.
  • De vertrouwelijkheid van de identiteit van de melder en betrokken derden moet worden gewaarborgd en mag alleen worden ingezien door bevoegde medewerkers (dit is vereist door de AVG).
  • De werkgever moet digitaal of schriftelijk informatie verstrekken aan werknemers over:
    • De interne meldprocedure
    • De manier waarop een vermoeden van een misstand extern kan worden gemeld
    • De rechtsbescherming van een werknemer bij het melden van een misverstand. 
  • Instemming met de interne meldprocedure van:
    • De ondernemingsraad (artikel 27, eerste lid, onder m, WOR) of personeelsvertegenwoordiging (artikelen 35c en 35d WOR) of
    • van cao-partijen indien de interne meldprocedure in de cao is opgenomen (artikel 27, derde lid, WOR) of
    • van meer dan helft van de werknemers indien er geen ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging is ingesteld en daartoe ook niet verplicht is.
  • Registratie van meldingen van vermoedelijke overtredingen in een daartoe opgezet systeem.
  • Geheimhouding van de identiteitsgegevens van de melder.

Voldoe in een mum van tijd aan de Wet bescherming klokkenluiders.

Met Workfeed's klokkenluiderssysteem voldoe je aan de nieuwe klokkenluidersregeling zonder geld uit het raam te gooien. Het systeem biedt alles wat je nodig hebt om te voldoen aan de klokkenluiderswet, zoals:

  • Automatische generatie van de interne meldprocedure.
  • Een digitale rapportage link waar werknemers meldingen in kunnen dienen.
  • Garantie dat meldingen vertrouwelijk en/of anoniem worden behandeld.
  • Notificaties van nieuwe meldingen.
  • De mogelijkheid om eenvoudig digitaal zaken te behandelen en terugkoppeling te geven.
  • Klokkenluiders kunnen hun eigen zaak digitaal volgen.

Kristian Emil Larsen - Workfeed Author
Berry van Waarden
Recent articles
Deel dit artikel

Misschien ook interessant...

linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram